nog eens Nablus

Ik zit weer in het kantoor van de fotograaf op internet; ik was op weg naar Stars & Bucks (ja ja, alles is aanwezig hier, alleen net even anders). Daar hebben ze wireless internet, lekkere ijskoffie (goeie combi, want het is weer heet vandaag) en leuk uitzicht over Manara plein, het centrum van Ramallah. Maar…..gisteravond is het leger Ramallah weer ingetrokken en heeft een Palestijn gedood. Dus, vandaag wordt er gestaakt, en is Stars & Bucks gesloten.

Vorige week heb ik voor de 2e keer Nablus bezocht. Op de heenweg raakte G. aan de praat met een Israëlisch meisje dat bij een bushalte stond te wachten – ja, er zijn bushaltes van de Israëlische Egged busmaatschappij midden in de Westbank. Naast haar stond een soldaat, met een beugel, misschien 19 jaar oud, zijn gezicht afgewend van ons, het Engels niet machtig (het meisje vertaalde later iets naar het Hebreeuws voor hem). Dit meisje woont in Safad, Zfat, in het noorden van Israël. Zij had vrienden in een kolonistennederzetting bezocht. Ze zei dat ze uiteindelijk ook maar in vrede wil leven. Toen wij voorstelden om dan vooral uit de Westbank te blijven want dat dat Palestijns gebied is, zei ze dat het allemaal van Israël is, dat het aan de joden toebehoort. Dat er genoeg Arabisch land om Israël heen ligt, dat die mensen daar wel heen kunnen. Ze zei dat ze zich wel angstig voelt nu, zo dicht bij al die mensen. Maar, ze zei dat ze zich beschermd weet, wijzend naar boven en naar de jongen naast haar, door God en de soldaten.

Nablus is een leuke stad, meer te zien en te doen dan ik dacht. Dit keer met G. en M. (Nederlandse en Palestijn). We hebben wat rondgelopen, hier en daar een praatje gemaakt, weer een zeepfabriek bezocht, dit keer eentje die al jaren niet meer werkt maar ‘insha’allah over een paar weken weer open gaat’, een badhuis bezocht, die door te weinig klandizie ook al niet meer werkt, maar waar we wel koffie en waterpijp konden krijgen, terwijl een jongen de vloeren aan het schrobben was. We hebben geluncht in een klein zaakje in de oude stad. Het was uiteindelijk te laat om nog een keer naar het vluchtelingenkamp te gaan, volgende keer.

Op de terugweg was het checkpoint Hawara, waar ik al eens over geschreven heb denk ik, weer verschrikkelijk. Die ochtend was er door Israëlische soldaten op een auto geschoten, waarbij een Palestijn dood ging en een aantal gewond raakte. Een van de soldaten met wie ik later die dag sprak, noemde dit een ‘vergissing’. Het checkpoint was de halve dag gesloten geweest en toen wij er aankwamen, rond 17.00 uur, was het heel druk met al uren wachtende mensen. Het checkpoint ging wel net open. Na een uur waren wij door het checkpoint heen, waarna ik aan de praat raakte met een Israëlische vrouw. Zij werkt voor ‘Machsom Watch’ (‘machsom’ is het Hebreeuwse woord voor checkpoint), een organisatie die elke dag bij verschillende checkpoints staat om het gedrag van de soldaten te monitoren. Zij bezien de situatie op de checkpoints, gaan in discussie met soldaten en noteren alles wat er gebeurt. Door de aanwezigheid van deze Israëliërs (of andere buitenlanders) is het gedrag van sommige soldaten iets humaner dan normaal. Deze vrouw vertelde mij dat het haar 50 jaar heeft gekost om uit de cirkel van angst en paranoia te komen - angst en paranoia waarmee elk Israëlisch kind opgroeit; volgens haar niet omdat die angst reëel is, maar omdat een militaire staat zoals Israël een ‘vijand’ moet hebben, en als de gehele bevolking angstig gemaakt en gehouden wordt, dan kan de regering het beleid van staatsterror aan de eigen bevolking - en aan het buitenland - blijven verkopen.
Wij drieën bleven ook staan kijken. Af en toe kwam een van de soldaten naar ons toe, om te zeggen dat we niet mochten blijven staan en dat we verderop moesten gaan staan. Eentje kwam naar mij toe – toen stonden we er al een uurtje denk ik - of hij mij misschien kon helpen? Waarom ik niet naar huis ga? Ik antwoordde dat de Palestijnen die nog aan de andere kant van het checkpoint aan het wachten zijn, ook graag naar huis willen, en dat ik op hun wacht; als zij door het checkpoint zijn, zal ik ook naar huis gaan.
Een vrouw was aan het wachten op haar zoon die in een hokje vast was gezet, met 2 of 3 anderen. Door een klein raampje kon je zien dat een van die jongens geblinddoekt zat en dat zijn handen op z’n rug gebonden waren. Volgens de Israëli’s had hij geprobeerd iets naar hun te gooien, volgens de moeder hielp hij een oudere man door een doos op te rapen die van een auto op de grond gevallen was. Die jongen zat er al vanaf 3 uur. Het was toen 6 uur. De Machsom Watch vrouwen hadden de hele middag al met de soldaten gepraat, zonder resultaat.
Op een gegeven moment was een soldaat een plastic zak met paprika’s opgevallen, die tegen een betonblok stond, waar vlak daarvoor een groep mensen had gestaan maar die verder terug was gedirigeerd door de hoofd-soldaat. Nu dus: een zak zonder eigenaar. Verdacht… Het checkpoint werd weer gesloten, diegenen die er al doorheen waren moesten meer dan 50 meter verderop gaan staan (G., M., en ik dus ook), en er kwam een soort jeep van het leger aanrijden, met een op-afstand-bedienbare-anti-explosieven-robot. Iemand zei nog dat ie de paprika’s wel wilde hebben, maar het mocht niet baten. Ik maakt foto’s, waarmee ik even stopte toen een soldaat zei dat bij de volgende foto de camera van hem zou zijn. Maar het vervolg was te grappig om niet te fotograferen. De robot werd naar de zak gereden, een arm duwde eerst tegen de zak aan, naar links, naar rechts, daarna werd de zak een stukje de lucht in getild, op en neer bewogen, heen en weer, de robotarm slingerde er een beetje mee, en er gebeurde steeds maar niks. De zak werd weer op de grond gezet, de robotarm duwde er wat harder tegen, zodat uiteindelijk over de hele grond groene paprika’s verspreid lagen. Om ons heen lag iedereen in een deuk om dit stukje theater en werden er grappen gemaakt: heeft Israël ook al salade-robots? Heeft de robot nog wat citroenen nodig om de salade lekkerder te maken? Toen bleek dat de zak echt alleen maar paprika’s bevatte, geen explosieven oid, ging het checkpoint weer open. Ik drong aan om naar Ramallah terug te gaan. We hadden al 2 uur op het checkpoint rondgehangen en echt blij word je daar niet van. De weg terug was ok, slechts 2 checkpoints waar we moesten wachten (eentje omzeilde de taxichauffeur door een gigantische omweg te nemen). Dus. Dat is Nablus. En vooral, dat is het checkpoint voor Nablus.

Wat ik erg vond is dat ik merkte hoe angst werkt: je weet dat de zak met paprika’s niks is, dat je er niet bang voor hoeft te zijn, maar toch, omdat er zo serieus op ingegaan wordt, denk je, wel, misschien, wie weet. Dus durf je er niet bij in de buurt te blijven staan. En ga je nadenken over wat voor explosie er zal komen, of de robot de lucht in zal vliegen, of je nu wel ver genoeg staat. Uiteindelijk weet ik ook wel: dit is niet reëel, dit slaat allemaal nergens op, dit is niet voor ieders veiligheid; dit is angst veroorzaakt door een paranoia, gebrainwashte samenleving. Zoals de vrouw van Machsom Watch vlak daarvoor al tegen mij gezegd had.

Ik hoorde dat er gisteren een raid is geweest van het Israëlische leger: een dode, aantal gewonden, wat mensen opgepakt en tig huizen totaal verwoest. Zoals dit nog steeds elke dag ook in Gaza gebeurd. Ramallah is dan heel rustig vergeleken met andere steden. Terwijl ook hier het leger elke dag binnenkomt en er vaak demonstraties zijn. Toch lijkt het op het eerste gezicht een normaal stadje.

Ik plaats hier wat foto’s bij. Meer interessants heb ik niet te vertellen nu. Andere keer meer.

Groet