Toestand

Wat een toestand is het hier weer.

Wel, in Ramallah is alles rustig. Het enige geknal dat ik hoor is vuurwerk vanwege de vele trouwerijen op dit moment. Als het daarbij blijft vind ik het goed.

Maar verder in Palestina, Libanon en Israël….een grote rotzooi. De situatie in Gaza is nog steeds slechter dan slecht. Dat wordt nu naar de achtergrond gedrongen vanwege de oorlog tussen Israël en Libanon (wat Israël niet slecht zal uitkomen). Het Israëlische leger is eerst deels weggetrokken, maar nu zijn ze weer terug. De ministeries van binnenlandse zaken, buitenlandse zaken, werk en sociale zaken zijn helemaal kapot gebombardeerd door Israël. Hoe ze hiermee de krijgsgevangen soldaat willen terugkrijgen, snapt niemand. Organisaties die normaal gesproken ‘gewoon’ werk doen, zijn nu voedselpakketten aan het uitdelen. Aan de grens met Egypte, in Rafah, stonden aan de Egyptische kant een paar duizend Palestijnen te wachten om de grens over te mogen, terug Gaza in, zodat ze naar huis en hun familie konden. In Rafah waren al vier mensen overleden vanwege hitte, geen voorzieningen, geen voedsel. Israël hield deze grens dicht. De militante tak van Hamas heeft nu bommen gegooid op een muur of hek naast de grens, waardoor mensen een doorgang hadden en Gaza in konden. Die duizenden mensen deden dat dus ook, waarna Israël vanuit de lucht op die mensen begon te schieten. Weer zoveel burgers dood…
Vanochtend is een Israëlische soldaat op patrouille in Nablus gedood, en een stuk of wat anderen verwond. Daar zullen we binnenkort in Ramallah de gevolgen wel van zien denk ik.

En dan Hezbollah, Libanon en het noorden van Israël. Wat wij hier op de Arabische tv zien is dat Hezbollah de actie van het in gijzeling nemen van de twee Israëlische soldaten al maanden heeft voorbereid, en dat de reden erachter is dat ze Libanezen die al meer dan 25 jaar gevangen zitten in Israëlische gevangenissen, terug wil. De eerste reactie van veel Palestijnen die ik hier sprak, is blijdschap. “Eindelijk doen de Arabieren iets terug, een goed voorbereide en geslaagde actie. Acht soldaten dood en twee gevangen. Ook al is Israël militair sterker, we kunnen tegen ze op.“ Maar nu er al zo’n 150 Libanese burgers gedood zijn, op een aantal soldaten na allemaal burgers, heel Libanon onder vuur ligt, zuid Beiroet een slagveld geworden is en de hele infrastructuur kapot wordt gebombardeerd door Israël, ziet men ook wel in dat het allemaal geen nut heeft. Men is wel heel boos op Israël omdat zij civiele doelen raakt. Niemand hier gelooft Israël als zij zegt dat zij alleen op Hezbollah doelwitten mikt. Ik ook niet. De acties van Hezbollah geven Israël een prettig excuus om in Libanon duidelijk te maken wie er de sterkste is. Maar ja, inmiddels weet iedereen toch wel dat Israël op alles buitenproportioneel reageert, met toestemming van Amerika (“Israël heeft het recht zich te verdedigen”). Deze reactie van Israël kan men verwachten. Bovendien is het de eerste keer dat katushya’s van Hezbollah zo ver in Israël komen: Haifa, Afula en Tiberias, deze plaatsen liggen 40 tot 60 km van de Libanese grens. Men is bang. Heel veel mensen in het noorden van Israël moeten de schuilkelders in. Een aantal steden loopt leeg, men trekt naar het zuiden, in de hoop dat de katushya’s bijvoorbeeld Tel Aviv niet kunnen bereiken. Veel Israëli’s worden rechtser en rechtser. Van mensen die zichzelf normaal gesproken links noemen, hoor je oorlogstaal: “ik vertrouw het leger, we moeten afmaken wat we begonnen zijn, laat Libanon maar zien dat we sterker zijn, dat we niet met ons laten sollen, ik vind het goed als het leger Hezbollah uitroeit.” Gelukkig is er ook al een demonstratie in Tel Aviv geweest tegen de oorlog. Maar deze groep is erg klein, en helaas zonder enige invloed.
Waar dit allemaal toe gaat leiden, ik weet het niet. Ik vrees het ergste, maar ik hoop dat de wereld beide partijen kan stoppen, uit zichzelf zullen ze het niet doen. Beiden hebben te veel haatgevoelens naar de andere partij toe. En op elke bom of katushya moet weer gereageerd worden….

Ondertussen heb ik de Nederlandse vriendin T. uit Haifa op bezoek, met een vriendin van haar. Zij zouden twee dagen geleden al naar Haifa terug gaan, maar dat is nu niet echt aan te raden nu, dus zijn ze nog steeds in Ramallah. Wel wat ironisch, dat we Ramallah nu veiliger vinden dan Israël. Andere buitenlandse vrijwilligers, werkzaam in Haifa, zijn naar Nazareth of Jeruzalem gegaan, en er gaat zelfs iemand terug naar Europa.

Ik zal ook nog iets schrijven waar ik wat foto’s bij kan zetten.

Eindelijk heb ik eens rondgelopen in de oude stad van Ramallah. En ik was onder de indruk. Veel huizen zijn helaas vervallen, maar in het algemeen vind ik de architectuur erg mooi. En leuke volkstaferelen.

Op een van de foto’s die ik bij dit bericht plaats, staat een soort grafmonument. Deze is geplaatst voor de jongen die een paar weken geleden door het Israëlische leger is doodgeschoten in Ramallah, op de plek waar hij is gedood. Overal in de buurt hangen nu ook martelaarposters van hem. Ik vroeg een vriend hoe men aan foto’s van iemand komt met geweer enzo, maar die blijken door veel jongeren al eens gemaakt te zijn, voor de lol… Al die posters geven wel een belangrijk ding aan denk ik: men vergeet niet. Elke dag wordt iedereen eraan herinnerd wat hier gebeurd is.

En dan nog het beloofde stukje over de Golanstudenten. Dit gaat om mensen die op de bezette Golanhoogte wonen, bezet door Israël in 1967 en in 1982 geannexeerd. Tussen ‘67 en ‘82 woonden deze Syrische Arabieren onder Israëlische militaire wetgeving. Sinds de annexatie, die internationaal niet geaccepteerd is, vallen zij onder reguliere Israëlische administratie. Sinds ongeveer 15 jaar krijgen Golanstudenten toestemming van de Israëlische en de Syrische regering om in Damascus te studeren. In het begin waren dit er 10 of 20, maar dit aantal is nu inmiddels gegroeid tot zo’n 500 per jaar. Deze studenten gaan in september bij Quneitra de grens over naar Syrië. Daar blijven ze 10 maanden, tot het einde van het collegejaar. Eind juni gaat de grens weer open voor hen, en kunnen zij dus weer terug naar huis. In de 10 maanden in Syrië hebben zij weinig contact met hun familie: vanuit Syrië kan bijvoorbeeld niet naar Israël getelefoneerd worden, omdat Syrië Israël niet erkent. Niemand, behalve de studenten, èèn keer per jaar sheikhs en af en toe een bruidje, kan de grens over, dus familiebezoek is uitgesloten. Tegenwoordig is internet het middel tot contact, maar ook dat werkt in Syrië niet altijd optimaal.
Twee weken geleden was ik in de Golan: ik wilde met een vriendin mee naar de grens om haar tweelingzus op te halen. De dagen ervoor was het in het hele huis al een drukte. Moeders maken het huis helemaal schoon, alles wordt opgeruimd, maar het allerbelangrijkste is veel en lekker eten klaarmaken. Zo zat ik de avond ervoor om 1 uur ’s nachts nog wijnbladeren te vullen en te draaien. En overdag was ik bij de familie van een andere vriendin langs geweest, zij zou twee dagen later terugkomen: haar moeder, zussen en tantes waren druk bezig om kilo’s koekjes te maken – die ik vers uit de oven wel even mocht proeven.
Die ochtend ben ik met de vriendin en de verloofde van haar tweelingzus naar de grens gereden. Het zit zo dat de studenten vanuit Damascus zelf vervoer regelen naar Quneitra. Ze steken dan lopend de grens over. Hun bagage wordt eerst heel erg zorgvuldig en tot vervelens toe gecontroleerd door Syrische grenssoldaten. Zij zijn bang dat studenten gevoelige informatie mee naar Israël smokkelen. Voor dingen als computers en camera’s moeten zij al eerder toestemming gevraagd hebben. Cd’s mogen soms de grens over, soms niet. En als cd’s door de Syrische grens komen, is de kans groot dat de Israëlische soldaten ze daarna achterhouden, omdat ook zij bang zijn voor foute invloeden, nu uit Syrië tegen Israël. Materiaal door Israëli’s achter gehouden, kan vaak later wel opgehaald worden, nadat Israël de informatie erop gecheckt heeft. Als het grensgedoe allemaal voorbij is, staat er aan de Israëlische kant een bus te wachten. Deze brengt de studenten per ongeveer 20 personen (zo langzaam gaat men de grens over vanwege de uitgebreide controles) naar een parkeerplaats 15 km verderop. Op deze parkeerplaats staan familie en vrienden te wachten. Als de bus eraan komt rijden en uiteindelijk open gaat, is het een verrassing wie er in zit: Syrische mobieltjes werken niet in Israël, als ze al de grens overkomen, en Israëlische simkaartjes zijn verboden de grens te passeren. De studenten kunnen dus niet laten weten of ze in de bus zitten.
De verloofde wilde mij vanaf een uitzichtpunt Quneitra laten zien, en toen we daar stonden te kijken naar de bussen in de verte op de grens, wilden we alledrie daar wel heen. We bedachten toen het verhaal dat ik voor een Nederlands tijdschrift een artikel schrijf en foto’s maak over de situatie van deze studenten. De eerste politiepost liet ons door. Toen we langs de UN-grenspost reden, kwam een bus ons tegemoet. Misschien zat hier de tweelingzus wel in, dus we draaiden de auto en reden achter de bus aan, het grensterrein weer af, naar de parkeerplaats. Maar helaas, ze zat er niet in. Dus, weer terug, langs de politiepost, uitleggen hoe en wat, dat werd weer geaccepteerd, en zo kwamen we nu wel echt bij de grens aan. De soldaten die daar stonden, zo’n 50 meter van de echte grens en de alweer wachtende bus, pikten mijn mooie verhaal niet. Ik moest maar contact opnemen met hun persafdeling, en dan kon ik toestemming krijgen om hier te zijn. Maar ja, ik was er al…en de tweelingzus moest nog komen. We konden ons wachten daar wat rekken, ook al zei de hoogste soldaat in rang steeds dat ik geen foto’s mag maken, dat we hier niet mogen zijn, dat we weg moeten. Uiteindelijk, na ongeveer een half uur, zagen we de tweelingzus de grens passeren. Omdat ze een zware tas mee had, mocht haar verloofde naar haar toe. De soldaat liet echter niet toe dat haar zus of ik erheen gingen. Dus stonden wij beiden met tranen in onze ogen te kijken hoe zij met haar verloofde naar ons toe kwam lopen.
Bij haar thuis werd het al snel druk, in eerste instantie alleen met familie, en natuurlijk moest iedereen mee-eten. Ook de dagen erna zijn gevuld met familie, vrienden en kennissen die langskomen om haar welkom thuis te heten.
De meeste studenten zullen in de zomer werken om geld te verdienen. Een belangrijke reden voor de studenten om in Damascus te gaan studeren is financieel: Syrië is veel en veel goedkoper dan Israël. Toch is de financiële situatie van veel gezinnen niet zo goed dat ze de studie van kinderen gemakkelijk kunnen betalen. Een andere reden is dat zij in Damascus mogen studeren wat zij willen. Dit is een uitzonderingspositie, want zowel in Israël als in Syrië geldt dat alleen studenten met de hoogste cijfers studies als medicijnen en tandarts mogen kiezen. De meeste Golanstudenten kiezen voor medicijnen. Wat de Golan moet met al die afgestudeerde dokters is een ander probleem. In de vijf nog bestaande Syrisch Arabische dorpen op de Golan is geen werk voor hen allemaal, en in Israël heeft men liever Israëli’s. Voordat een afgestudeerde Golanstudent in Israël een praktijk mag openen, moet hij/zij eerst Israëlische examens afleggen, waarvoor de meeste studenten niet in 1 keer slagen. Wanneer dat eenmaal wel gelukt is, openen de meeste van hen een praktijk in Arabisch Israëlische dorpen. Veel Arabische Israëli’s worden op verschillende gebieden in Israël gediscrimineerd, wat onder andere tot gevolg heeft dat zij tot studies als medicijnen bijna geen toegang hebben. Dit levert Golanstudenten de mogelijkheid op om hun studie in de praktijk om te zetten.

Genoeg voor vandaag, hopelijk kan ik een volgend stuk in een wat rustiger situatie schrijven.

Groeten,
Maaike