Golan en verder

Hallo allemaal,

Maar weer een bericht van mij.
Hoe gaat het in Nederland? Ik hoop goed. Met mij is het prima.

Ik ben de afgelopen week in de Golanhoogte geweest, preciezer gezegd het deel van de Golan dat door Israël bezet is. Ik heb daar gelogeerd bij de familie van een vriendin van mij. Haar tweelingzus ken ik nog uit Syrië. De reden van mijn bezoek was moederdag, dat hier op 21 maart gevierd wordt. Op die dag gaan veel studenten uit de Golanhoogte die in Damascus studeren, naar de grens toe. Vanaf die grens kunnen zij hun dorp zien liggen, Majdal Shams, een van de nog vijf overgebleven Syrische dorpen op de Golan.

In totaal wonen hier zo’n 18.000 Syriërs, tegenover zo’n 16.000 joodse/Israëlische Golan bewoners, die door de Syriërs als kolonisten worden gezien. De Syriërs beschouwen zichzelf als Syrisch, maar officieel hebben zij geen nationaliteit. Sinds de bezetting van de Golan door Israël, in 1967, kunnen er geen officiële Syrische documenten meer geregistreerd worden, waardoor zij de Syrische nationaliteit niet meer hebben; en de Israëlische weigeren zij, omdat zij Israël als bezetter zien, en waarom toegeven aan de bezetting en dit als een voldongen feit zien? In december 1981 heeft Israël de Golan geannexeerd. Het gevolg hiervan was een 6 maanden durende staking, die begon op 14 februari. (Bij deze staking lag het hele dorp plat, en sindsdien hebben alle mensen in huis een kamer met alleen maar etensvoorraden; ze hebben meel om brood te bakken echt voor minstens een jaar in huis, ongelofelijk, ik heb het zelf gezien - en alle huizen hebben dit!) Aan de bewoners werd de Israëlische nationaliteit aangeboden, maar het grootste deel van hen heeft dit geweigerd; de paar mensen die de Israëlische nationaliteit hebben aangenomen, vallen geheel buiten de gemeenschap. Gevolg voor de meesten: nationality undefined. Zo staat het op hun reisdocument, dat ze in Israël kunnen aanvragen, en waarmee zij kunnen reizen. Zij kunnen in principe overal heen, alleen zijn de Arabische landen beperkt tot Jordanië en Egypte, de landen waar Israël officieel vrede mee heeft getekend.

De grens tussen Syrië en de bezette Golan loopt direct langs het dorp. De weg is voor de helft asfalt, dit is de Israëlische kant, en de helft die zandweg is, is de Syrische kant. Vroeger, vlak na de bezetting en nog een keer na de annexatie, zijn er verschillende mensen de grens over gegaan om naar Damascus te vluchten. Vaak werd dit opgemerkt door het Israëlische leger, dat op twee punten op de bergen een uitkijkpost heeft. Onder het asfalt ligt een sensorsysteem: eerst worden er schijnwerpers op je gericht, en als je niet terug gaat, wordt er geschoten. Zo zijn er meerdere mensen gedood.

De meeste mensen in het dorp hebben familie in Syrië. Of zij zijn gevlucht vlak na de bezetting, of de zoon/oom/neef had bijvoorbeeld dienst in het Syrische leger ten tijde van de bezetting, en was dus aan de Syrische kant van de grens die daarna ontstaan is. Als beide groepen een visum krijgen, kunnen zij elkaar in Jordanië ontmoeten.

Moederdag is een van de drie dagen in het jaar dat de Golanstudenten naar de grens mogen. De andere twee dagen zijn 14 februari (het begin van de staking na de annexatie) en 17 april (Syrische onafhankelijkheidsdag). De studenten komen met bussen vanaf Damascus naar de grens, om vanuit daar in de verte hun familie te zien die ’s ochtends zich verzamelt aan de rand van het dorp. Met verrekijkers proberen zij elkaar te herkennen, en via megafoons wordt er heen en weer gepraat. Op deze dag worden er gedichten voorgedragen, toespraken gehouden, muziek gedraaid, en aan het einde van het officiële programma groeten moeders omstebeurt hun zoon/dochter en wensen studenten hun moeders een goed jaar toe. Een meisje begon een lied te zingen voor haar moeder, dat klonk zo mooi; ik denk dat bij meerdere mensen de tranen in de ogen stonden. En dit gaat allemaal per megafoon: de afstand is te groot om elkaar normaal te horen.

Ik ben verder een middag op bezoek geweest bij de moeder van twee vrienden die zelf op dit moment in Damascus studeren. Een andere vriend geeft muziekles (luit) in het enige kunstencentrum dat in het dorp is. Met hem heb ik ook een middagje gekletst. Verder gingen de vriendin en ik ’s avonds met een paar jongens de hort op. Twee van die paar jongens hadden elkaar voor het laatst gezien in november, de vorige keer dat ik in het dorp op bezoek was. Ze zeiden allemaal dat ik maar vaker moet komen, zodat zij elkaar ook vaker zien. Mijn vriendin moest gewoon werken, maar haar moeder was natuurlijk thuis (de meeste wat oudere vrouwen werken niet), en zij zorgde erg goed voor mij. In de zon op de veranda koffie, daarna ontbijt, dan mette (dat rare groene goedje dat sommige van jullie met mij gedronken hebben; ik heb een voorraadje ingeslagen, omdat het hier in Ramallah niet te krijgen is), nog maar wat fruit. Een keertje ben ik met haar bij haar zus op bezoek geweest, waar we nog meer mette dronken. Iedereen vindt het prachtig, een buitenlandse die in Syrië is geweest, en dan kan ze ook nog Arabisch. Als ik op alle uitnodigingen zou ingaan, zou ik er over een maand nog zitten. Ik ben er vier dagen geweest, dat was voor nu wel genoeg. Met Syrische onafhankelijkheidsdag wil ik er nog een keer heen. Als ik dan tenminste nog geen werk in Ramallah heb, want daar ben ik wel naar op zoek hier. Dat geeft mij de mogelijkheid om langer te blijven, en dat zou mij wel bevallen, denk ik.

Voor nu genoeg, groeten van hier, en doe voorzichtig allemaal, dan zal ik dat ook doen,

Maaike